Vragen over de kwaliteitsborging
Aan welke eisen moeten kwaliteitsborgers voldoen?
Kwaliteitsborgers moeten een door de overheid toegelaten 'instrument' toepassen, bijvoorbeeld een certificeringsregeling. In zo’n instrument worden eisen aan kwaliteitsborgers beschreven. De wet stelt hier minimumeisen aan, bijvoorbeeld op het gebied van opleiding en/of ervaring. Kwaliteitsborgers moeten onafhankelijk zijn, dat wil zeggen: niet betrokken bij ontwerp, bouw, onderhoud etcetera van het bouwwerk waarvoor zij de borging doen. Kwaliteitsborgers zijn in een openbaar register opgenomen, en daarin staat ook welk(e) instrument(en) zij mogen toepassen. Zie ook:Home | Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw (tlokb.nl)
Mag de kwaliteitsborger vertrouwen op de informatie van de aannemer, of moet hij alles opnieuw toetsen?
Als de aannemer gecertificeerd is volgens de nieuwe BRL 5029 mag de private kwaliteitsborger gebruik maken van de (resultaten van de) borgingssystemen van de aannemer. Met een BRL 5029 certificaat kunnen aannemers optimaal samenwerken met kwaliteitsborgers, omdat die laatsten dan weten dat de gecertificeerde bouwers hun kwaliteit op een gestandaardiseerde en betrouwbare manier zelf controleren.
Welke instrumenten van kwaliteitsborging zijn toegelaten?
Het overzicht van toegelaten kwaliteitsinstrumenten en hun aanbieders staat op de site van hetTLoKB (Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw).
Wie schakelt de kwaliteitsborger in?
De initiatiefnemer schakelt de kwaliteitsborger in. Dit is bijvoorbeeld de opdrachtgever, of de projectontwikkelaar. De aannemer kan ervoor kiezen om de opdrachtgever te ontzorgen door namens hem de kwaliteitsborger in te schakelen. Dit kan uit oogpunt van klantenbinding een goede keuze zijn, en sommige aannemers vinden het prettig om met een vaste kwaliteitsborger te werken. Aan de andere kant brengt het de nodige risico’s met zich mee. Zo wordt de aannemer op deze manier verantwoordelijk voor de inhoud van het dossier bevoegd gezag en het op tijd aanleveren ervan bij de gemeente. Als er bepaalde gegevens ontbreken, kan de gemeente de opdrachtgever verbieden om het pand in gebruik te nemen. De gevolgen hiervan komen dan (mogelijk) voor risico van de aannemer.
Hoe bereken je de kosten voor de kwaliteitsborger door?
Wettelijk gezien is het de initiatiefnemer die de kwaliteitsborger inschakelt. Dat is bij seriematige woningbouw de projectontwikkelaar/ontwikkelende bouwer, en anders veelal de (particuliere) opdrachtgever. Die is dan ook degene die de kosten van de kwaliteitsborger betaalt. Je kan er als aannemer voor kiezen om de opdrachtgever te ontzorgen en dit voor hem te doen. Dit kan uit commercieel of organisatorisch oogpunt handig zijn, maar je trekt er wel extra risico’s mee naar je toe. Uit juridisch oogpunt is het daarom niet aan te raden.
Als je ervoor kiest om zelf de kwaliteitsborger in te schakelen, is het verstandig om het modelcontract te gebruiken dat Bouwend Nederland samen met de Vereniging KwaliteitsBorging Nederland heeft ontwikkeld. Zie:www.bouwendnederland.nl/modellenonder het kopje kwaliteitsborging. In de offerte aan de opdrachtgever kun je dan de kosten van de externe kwaliteitsborger opnemen (dit kan ook als stelpost) met een opslagpercentage voor de extra risico’s. Daarnaast ligt het voor de hand om jouw interne kosten voor kwaliteitsborging door te berekenen. Je moet immers tijd besteden aan het verzamelen van gegevens voor de kwaliteitsborger, en misschien moet je bepaalde testen uitvoeren zoals een blowerdoortest.
Ook als de opdrachtgever de kwaliteitsborger inschakelt en betaalt, is het verstandig om deze interne kosten door te berekenen aan de opdrachtgever.
Advies is om in de offerte duidelijk te laten zien dat deze kosten voortkomen uit de Wkb.
Wat kost een kwaliteitsborger?
De kosten voor de kwaliteitsborger worden bepaald door de risicobeoordeling, het te gebruiken instrument en het aantal toetsmomenten. Bij seriematige bouw kunnen de toetsmomenten steekproefsgewijs worden uitgevoerd en zullen de kosten lager liggen dan bij unieke projecten. De kosten van de kwaliteitsborger komen voor rekening van de opdrachtgever. Daarnaast zal de aannemer extra kosten hebben, bijvoorbeeld als gevolg van (extra) controles die de kwaliteitsborger opneemt in het borgingsplan of het bijhouden van het as-builtdossier. Deze kan je ook aan de opdrachtgever doorberekenen.
Welke opleiding is er om een kwaliteitsborger te worden?
Aan een algemene opleiding wordt nog gewerkt. Instrumentbeheerders stellen hun eigen opleidingseisen. Kwaliteitsborgers moeten voldoen aan de eisen die in wet en instrumenten aan hen worden gesteld.
Kan de opdrachtgever of het bevoegd gezag bepalen welk instrument en/of kwaliteitsborger moet hanteren, eventueel door middel van contractvorm of vergunningverstrekking?
Opdrachtgever kan bijvoorbeeld via het bestek aangeven welk instrument en/of welke kwaliteitsborger moeten worden gehanteerd, , mits het instrument en de borger in het register staan en passen bij de gevolgklasse. Bevoegd gezag kan niets voorschrijven, slechts toetsen of instrument en borger geregistreerd staan en passen bij de gevolgklasse.
Wat zijn de gevolgen voor de aannemer als de kwaliteitsborger tijdens de uitvoering niet voldoet of niet goed bewaakt?
De kwaliteitsborger houdt toezicht met een instrument. Als daar fouten in worden gemaakt, kan hij onterecht zaken goedkeuren die vaak pas later aan het licht zullen komen. In dat geval kan degene die de borger heeft ingeschakeld hem aansprakelijk stellen. Het instrument regelt hoe hiermee wordt omgegaan. De borger wordt echter nooit volledig aansprakelijk voor het maken van een fout, slechts voor het niet ontdekken hiervan. Bij een conflict tijdens het bouwproces kan een andere kwaliteitsborger worden ingeschakeld. Dit betekent echter wel dat je het proces rond het borgingsplan en vergunningverlening opnieuw moet doorlopen. In dit kader is het raadzaam om er als aannemer zelf voor te zorgen dat alle kritische stappen aantoonbaar zijn gedocumenteerd op een wijze die eventuele discussie over de kwaliteit van de uitvoering zoveel mogelijk uitsluit. Dit geldt ook voor diensten uitgevoerd door onderaannemers en voor de kwaliteit van de ingekochte materialen.
Kan de kwaliteitsborger het project stil leggen?
Nee, de kwaliteitsborger legt het project niet stil. Bevoegd gezag (meestal de gemeente) kan handhaven op basis van informatie van de kwaliteitsborger en in het kader daarvan het werk stil leggen. Of er rechtmatig is stilgelegd kan discussie opleveren, maar dat was altijd al zo. De kwaliteitsborger heeft één formele sanctiemogelijkheid, dat is aan het eind van het proces afzien van verstrekking van de verklaring.
Keurt de kwaliteitsborger ook de constructie? Dus heeft kwaliteitsborger een aantoonbare constructieve achtergrond nodig?
Constructie is zeker onderdeel van de kwaliteitsborging. Daar is constructieve kennis voor nodig. Opleidingseisen voor kwaliteitsborgers zijn vastgelegd in instrumenten met een minimumniveau in een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB). In de AMvB wordt een aantal punten aangegeven waaraan in een Ministeriele Regeling (MR) nog nadere regels gesteld kunnen worden.
Wat als er verschil van inzicht is tussen kwaliteitsborger en de bouwer over de kwaliteit?
Kwaliteitsborgers moeten een klachten- en geschillenprocedure hanteren, voorgeschreven in het te hanteren instrument.
Gaat de kwaliteitsborger ook toetsen op eisen waterschap, milieudienst, brandweer ect.?
De kwaliteitsborger toetst op de eisen uit het Bouwbesluit. Voor zover andere partijen dan de gemeente daar eisen aan stellen, worden die meegenomen. Eisen uit andere wetgeving, bijvoorbeeld t.a.v. milieu zijn geen taak voor de kwaliteitsborger.
Is de aannemer verplicht om informatie aan te leveren aan de kwaliteitsborger?
Nee, formeel gezien niet. De initiatiefnemer (vaak de opdrachtgever) schakelt de kwaliteitsborger in. Die moet dan ook zorgen dat de kwaliteitsborger de informatie krijgt die hij nodig heeft. In de praktijk zal de initiatiefnemer daar wel de aannemer bij willen inschakelen. Dit kan hij doen door in het aannemingscontract af te spreken dat de aannemer zijn medewerking verleent, tegen een vergoeding. Het zomaar meewerken - zonder dat daartoe een verplichting bestaat en een vergoeding wordt verstrekt - raden we af. Daarmee trekt de aannemer namelijk ook de verantwoordelijkheid naar zich toe voor bijvoorbeeld de juistheid van de foto’s en andere informatie.
